Dena berde: berdeguneak eta osasuna hiriguneetan
19 February, 2024Gure hiriek gaur egun bizi duten etengabeko urbanizazio-prozesuak eragin erabakigarria du gure osasunean. Gure bizimoduan aldaketak eraginez, non jarduera fisikoa txikiagoa den eta automobilaren erabilera handiagoa, berdeguneak hiriguneetan osasun iraunkorra sustatzeko azken gunea dira.
Hala ere, Europa mailako urbanizazio-joera berdeguneak ezabatzen ari dela dirudi. Ildo horretan, hiriguneek Europako biztanleriaren % 70 baino gehiago hartzen dute kontinentean. Zona horiek, airearen kalitateari dagokionez, OMEren gidak baino kutsadura-maila handiagoak dituztelako nabarmendu ohi dira. Nazio Batuen datuen arabera, Europan 400.000 heriotza goiztiar inguru gertatzen dira kutsadura atmosferikoaren ondorioz.
Transmititu ezin den lehen gaixotasun horretaz gain, beste gaixotasun kardiobaskularrek, diabetesak edo nahaste mental eta neurologikoek ere eragina dute hirien urbanizazio gero eta handiagoarekin. Neurri batean jarduera fisikorik ezarekin lotuta, berdeguneak hirien urbanizazio ez oso jasangarriaren irtenbide gisa aurkezten dira, onura sozial eta ekonomikoak ez ezik, osasuna eta ongizatea ere ekarriz.
Baina nola lagun dezakete berdeguneek osasunean? Espainiako Udalerrien eta Probintzien Federazioak eta Osasun Ministerioak garatutako Hiri Osasungarriak Planifikatzeko Gidaren hitzetan, “hiriko berdeguneek jarduera fisikoa errazten dute, estresa murrizten dute, zarataren aurkako babesleku dira eta elkarreragin sozialerako eta aisialdirako espazioak eskaintzen dituzte”. Onurak argi daudela dirudi. Parkeek edo berdeguneek jarduera fisikorako aukerak emateaz gain, osasun mentala hobetzen eta depresioa murrizten laguntzen dute, erikortasun- eta heriotza-tasa kardiobaskularrak murrizten dituzte edo haurdunaldien emaitzak hobetzen dituzte.
Batzuetan, eta onurak ikusita, berdeguneak bizi garen hiri urbanizatuekiko ihesbidetzat har daitezke. Central Park al Retiro (Madril) edo Doña Casilda (Bilbo) bezalako parke ospetsuetatik, bake- eta atseden-gune horiek kale babestuen kanpoalderako irteera dira. Hori da ingurune horien garrantzia, eta OMEk gomendatzen du pertsona guztiak berdegune batetik 300 metro baino gutxiagora bizitzea. Hori gogoan, has gaitezen pentsatzen: baldintza pertsonal hori betetzen al da gure kasuan?
Zorionez, gure kasuan, Bilbo, Gasteiz edo, nire kasuan, Durango bezalako hiriek berdegune ugari dituzte. Lehenengoak berdeguneen garrantzia azpimarratzen du, Klima Aldaketaren Bulegoaren esparruan hirientzat beharrezkoa den espazio gisa. Bigarrenaren kasuan, Andre Maria Zuriaren plazako landare-eskultura ikusi ez duena, 2012an Europako Hiriburu Berde izendatzearen ondorioz sortua.
Azken batean, zalantzarik gabe esan genezake berdeguneak ezinbestekoak direla gure inguruko hirien garapenean. Hala ere, aukerak ez dira hain askotarikoak kasu guztietan. Hala berretsi du Europako Ingurumen Agentziak, esanez jende guztiak ez duela sarbide bera hirietan. Hemen, desberdintasun sozioekonomikoek eta demografikoek mugatzen dute berdeguneetatik eratorritako osasunerako onurak eskuratzea. Hala erakusten dute Europatik datozen datuek, errenta baxuagoak dituzten hiri-auzoetan errentarik handienak dituztenetan baino berdegune gutxiago daudela erakusten baitute.
Horren garrantziaz jabetuta, gure inguruan berdegune bat izatea balioestea besterik ez dago. Azken finean, denek ez dute hiritik hain erraz ihes egiteko aukera. Baloratu dezagun.
Erreferentziak
https://ciudadesamigas.org/ciudades-verdes-saludables/
https://biobilbao.bilbao.eus/que-puedes-hacer-tu/espacios-verdes/
https://www.undp.org/es/blog/nueva-agenda-urbana-en-que-punto-estamos
https://www.eea.europa.eu/publications/who-benefits-from-nature-in
Rafael Flores Toledo. Deustuko Unibertsitateko Nazioarteko Harreman eta Zuzenbideko gradu bikoitzeko ikaslea. https://www.linkedin.com/in/rafael-flores-toledo-36509526b
Argazkia: FAO / Castellan André da Cunh
No Hay Comentarios