Diabetesaren munduko eguna

Gaur, azaroak 14, Diabetesaren Munduko Eguna ospatzen da. Gaixotasun horrek gero eta pertsona gehiagori eragiten dio, eta hazkunde kezkagarria izan du azken hamarkadetan. 1980an 108 milioi pertsona zeuden diabetesarekin, eta 2017an kopuru hori 425 milioira iritsi zen. Gainera, igoera hori handiagoa izan da errenta baxu eta ertaineko herrialdeetan errenta altuko herrialdeetan baino. Hori arazo bat da, munduan diabetesa duten milioika pertsonak ez baitute behar duten intsulina edo arreta medikoa jasotzeko aukerarik.

Diabetesa pankreak intsulina nahikoa jariatzen ez duenean edo sortzen duen intsulina organismoak eraginkortasunez erabiltzen ez duenean gertatzen da. Odolean glukosa erregulatzeko funtzioa duen hormona bat da.

Bi diabetes mota daude:

• 1. motako diabetesa: pankreak intsulina nahikoa sortzen ez duen diabetesa da, eta hormona hori egunero eman behar da. Diabetes mota hori ez da oso ohikoa, eta errenta handiko herrialdeetan gertatzen da bereziki, baina ez dakigu zergatik.
• 2. motako diabetesa: gorputzak intsulina behar bezala erabiltzen ez duenean gertatzen da, odoleko glukosa-mailak handituz. Diabetesa duten pertsonen % 95 baino gehiago 2. motakoak dira. 1. motako diabetesa baino zailagoa da diagnostikatzea; izan ere, sintomak antzekoak izan arren, kasu honetan ez dira hain nabarmenak. Diabetes mota hori prebenitu daiteke, zenbait faktorek, hala nola ariketa falta, gehiegizko pisua, elikadura txarra, erretzailea izatea eta abar, sustatzen baitute.

Hauek dira diabetesaren sintomak:

• egarri sentipen handia;
• ohi baino sarriago pixa egin beharra;
• ikusmen lausoa;
• nekea;
• pisua galdu nahi gabe
• Denborarekin, diabetesak bihotzeko odol-hodiak, begiak, giltzurrunak eta nerbioak kaltetu ditzake.

Beraz, ondorioztatu dezakegu oso onuragarria dela pisu osasungarria eta elikadura egokia izatea, egunero 30 minutuko ariketa egitea eta ez erretzea, edo, hala badagokio, uztea, gaixotasun hori agertzea saihesteko.

Gaur bezalako egun bat beste urrats bat da Garapen Iraunkorrerako 2030 Agendaren Osasun eta Ongizate Helburuaren ekarpenean, adin guztietan guztiontzako bizimodu osasuntsua bermatzea eskatzen baitu.

Erreferentziak:

Día Mundial de la Diabetes 14 de noviembre. (s. f.) https://www.un.org/es/observances/diabetes-day

OMS (2023) Diabetes. https://www.who.int/es/news-room/fact-sheets/detail/diabetes

Sare Álvaro Campo. Deustuko Unibertsitateko Nazioarteko Harreman eta Zuzenbideko gradu bikoitzeko ikaslea. www.linkedin.com/in/sare-álvaro-campo-364503268

Argazkia: OMS/Tania Habjouqa