Garapen Iraunkorrerako Helburua, 18. zk.

17 January, 2022

Naiara Nájera Etxeandia.
Zuzenbidea eta komunikazioa graduko ikaslea. Deustuko Unibertsitatea. Donostiako Campusa.

Entzun al duzu eskubide kulturalen berri? Kulturarekin lotutako eskubideak dira. UNESCOk honela definitzen du kultura: ¨Gizarte baten edo gizarte-talde baten bereizgarri diren ezaugarri espiritual, material, intelektual eta afektiboen multzoa, zeinak, arteez eta letrez gain, honako hauek hartzen ditu barnean: bizimoduak, elkarrekin bizitzeko moduak, balio-sistemak, tradizioak eta sinesmenak.¨ Beraz, eskubide kulturalak pertsona guztien kulturari dagozkion eskubideak babesteaz arduratzen diren giza eskubideak dira.

Eskubide kulturalak gainerako giza eskubideen garrantzi bera duten giza eskubideen kategoria diren arren, beti tratatu izan dira gainerako eskubideen neba-arreba txikiak bezala. Hori dela eta, ez dira hain garatuak eta sustatuak izan, eta herritarrek eta gizarteko gainerako sektoreek ez dute kultura giza eskubide gisa tratatu.

2015ean, Garapen Iraunkorrerako 17 Helburuak adostu zirenean, eztabaida sortu zen kulturari buruzko 18 zenbakiko Garapen Jasangarriko Helburua txertatzeari buruz. Hala ere, eta giza eskubideen esparruan kulturak dituen aurrekariak kontuan hartuta, argi dago zaila izan zela hori lortzea, eta azkenean proposamen horrek ez zuen arrakastarik izan.

Funtsezkoa zen kultura GIHetan sartzea, kultura-eskubideen babesa eta sustapena bermatzeko. Kultura, garapen jasangarriaren beste hiru dimentsioak bezala, hau da, ingurumen-jasangarritasuna, gizarteratzea eta oparotasun ekonomikoa, funtsezko zutabea da gizarte jasangarria lortzeko. Izan ere, ¨kulturak gizartean sortzen diren eztabaidei laguntzen die; izan ere, kulturak gizarte-aldaketari laguntzen dio eta kultura-audientziak eta herritarrak kultura-eduki eta -produktu iraunkorrak eskatzen ari dira. Gainera, kulturaren eta sormenaren sektoreak gaitasuna (eta erantzukizuna) du, bere diziplina eta adierazpide ugarien bitartez, herritarrei laguntzeko gizateriak aurre egin behar dien erronkak ulertzen eta pertsona guztiok gure mundua eraldatzeko har dezakegun erantzukizuna jakinarazten.¨ Txostena hemen irakur dezakezu.

Horregatik guztiagatik, garrantzitsua da gogoraraztea kultura ere garapen jasangarriari laguntzen dion elementua dela, eta eskubide kulturalak gainerako giza eskubideen uste eta erabakitasun berarekin babestu behar direla. Bestela, zer gertatuko litzaiekepertsonei kulturarik gabe?

Esteka batzuk gehitzen ditut eskubide kulturalak hurbilagotik ezagutzeko:

Zer dira eskubide kulturalak?

Dokumentu garrantzitsuak

Eskubide kulturalak eta ondarea:

Blog ONDARE UP!, non kulturari eta ondareari buruzko artikuluak aurki ditzakezun.

EHU / UPV – ODS 17+1